Voor Anker: van woonoord tot verzorgingstehuis
Centraal in Hoogezand ligt Woonzorgcentrum Voor Anker. In 2021 bestaat Voor Anker alweer zestig jaar. Het heeft inmiddels 39 aanleunwoningen en 96 zorgappartementen. De zorgappartementen zijn verdeeld over verschillende afdelingen. De afdelingen zijn genoemd naar verschillende soorten schepen: Aak, Bark, Coaster en Dogger. Deze namen refereren, net als de naam ‘Voor Anker’, naar het scheepvaartverleden van Hoogezand-Sappemeer. Daarnaast staat het anker voor geloof, hoop en liefde. In dit artikel gaan we terug in de geschiedenis van Voor Anker.
Van woonoord tot verzorgingstehuis
Al in 1956 starten de voorbereidingen voor een nieuw te openen thuis voor bejaarden in Hoogezand-Sappemeer. Overal in Nederland komen steeds meer bejaardencentra. Waar men vroeger de zorg voor ouders of grootouders zelf op zich nam, is dit aan het einde van de jaren vijftig, begin jaren zestig niet meer vanzelfsprekend. De zorg verplaatst zich.
Begin 1960 wordt begonnen aan de bouw van het twee etages tellende pensiontehuis - ontworpen door de Amsterdamse architect Dunnebier - aan de Rembrandtlaan 74 te Hoogezand. In de krant wordt een oproep geplaatst om een naam te bedenken voor het nieuwe tehuis. Mevrouw T. Prins bedenkt de naam ‘Voor Anker’. Tientallen jaren later woont zij zelf ook in Voor Anker.
Vijf jaar na de eerste plannen, op 7 maart 1961, wordt Voor Anker door de Commissaris van de Koningin W. A. Offerhuis geopend.
De bouw van Voor Anker aan de Rembrandtlaan 19. Geheel links de voormalige woningen aan de Spakmans laan, welke uitkwam tussen de panden van sporthuis Nijboer en horlogerie Holle (later juwelier Swart). Linksboven de silo van Meelfabriek Benus (later Fini France). Het hoge gebouw rechts is het Gado gebouw. De bomen behoren bij de villa van de dames Wildervanck. Geheel rechts de Gerefomeerde kerk.
In de loop der tijd verandert er veel. Zo is de naam verschillende keren veranderd. In 1961 noemt men Voor Anker nog bejaardencentrum, daarna verandert het onder andere naar bejaardenoord, verzorgingstehuis en woon-, zorg- en dienstencentrum voor ouderen. Met de naam verandert ook de manier waarop men naar de zorg voor ouderen kijkt. Het bejaardencentrum van 1961 is voor mensen van 65 jaar en ouder en heeft voornamelijk een woonfunctie. Wanneer Voor Anker verandert in een bejaardenoord, staat juist de zorgfunctie van hulpbehoevende ouderen bovenaan. Als de naam wordt veranderd in verzorgingstehuis wordt de woonfunctie nog verder naar onderen geschoven. In de tijd van het woon-, zorg- en dienstencentrum wordt de functie van Voor Anker uitgebreid door ook extern wonende ouderen van hulp te voorzien.
Naast de functie van voor Anker verandert ook de gemiddelde leeftijd, die met de tijd een stuk hoger wordt. Waar deze in de jaren zestig nog op begin 70 ligt, is deze rond de eeuwwisseling al gestegen naar boven de 85. Ook de prijs van de appartementen verandert. In 1961 lag de huur voor een éénpersoons appartement nog op 190 gulden. Tegenwoordig betaalt men een eigen bijdrage die afhankelijk is van het inkomen. Ook stijgt het aantal personeelsleden flink, maar daalt het aantal jaren dat men in Voor Anker woont.
De jaren 60
Zuster A. Wolters is in 1961 de eerste directrice van Voor Anker. In het begin van het daaropvolgende jaar, op 16 januari 1962, betrekken de eerste bewoners Voor Anker, dit zijn de heer en mevrouw Groeneveld. Harm Groeneveld wordt later de eerste voorzitter van de bewonerscommissie en zet zich in voor het bevorderen van zang en ouderengymnastiek in Voor Anker. In 1968 neemt zuster Wolters afscheid van Voor Anker, zij wordt opgevolgd door zuster F.G.E. Pijper.
De jaren 70
Na vijftien jaar vrouwelijk heerschap wordt zuster Pijper opgevolgd door de heer Roel Brondijk. Hij is bij Voor Anker niet onbekend, want hij deed al sinds de jaren zestig de administratie.
Dat mensen steeds ouder worden merken we in de jaren zeventig. In 1975 wordt de eerste bewoonster, mevrouw Wever-Rodermond, 100 jaar.
In 1976 vindt de eerste naamswijziging plaats, de naam wordt veranderd in ‘Huize Voor Anker’. Ook worden er plannen gemaakt voor renovatie en uitbreiding.
Voor Anker in 1970 op de hoek van de Rembrandtlaan en de Van Heemskerckstraat.
Ook op andere vlakken zit men in de jaren zeventig niet stil. De Bejaardenomroep Hoogezand-Sappemeer (B.O.H.S.) begint met het draaien van platen voor de bewoners van Voor Anker. Elke zondagochtend kan men genieten van een gevarieerd muziekprogramma. Het bekendste Groninger programma was ‘Toezeboudel’.
In 1977 wordt de Toko geopend, de eerste winkel in Voor Anker. Omdat de broodmaaltijden in principe door de bewoners zelf worden verzorgd is het belangrijk dat zij zelf hun boodschappen kunnen doen. Lukt het een bewoner niet om naar de winkel te komen, dan worden de boodschappen thuisbezorgd.
In datzelfde jaar worden ook de eerste negen verpleeghuisbedden in Hoogezand-Sappemeer geplaatst. Door een groot tekort aan verpleeghuisbedden in Nederland is er een noodwet van kracht waarmee verpleeghuisbedden in bejaardencentra worden erkend.
Aan het einde van de jaren zeventig wordt het beleid van Voor Anker veranderd. Het accent gaat van huishoudelijke zorg naar zorg voor de bewoners.
De jaren 80
In 1981 wordt Huize Molenaar een dependance van Voor Anker. Aangezien het beheerdersechtpaar de heer en mevrouw Molenaar inmiddels op leeftijd zijn, neemt Voor Anker de zorg voor de bewoners van Huize Molenaar over.
Inmiddels zijn er drie bejaardenhuizen in Hoogezand-Sappemeer: Voor Anker, De Burcht en Sint Jozef. In 1981 wordt een begin gemaakt van een lange traditie, de driekamp. Drie avonden lang strijden de drie bejaardenhuizen tegen elkaar in een sportieve strijd. Het is het begin van een goede samenwerking.
De bewoners van Voor Anker kunnen vanaf 1981 ook genieten van vakantie. Voor Anker organiseert vanaf dat jaar elke zomer een korte vakantie naar Bungalowcomplex Witterzomer in Drenthe. Met bingoavonden, een diner en een bonte avond als vast programmaonderdeel. In 1985 worden de vakantieweken vervangen door een Themaweek.
In 1982 wordt bezigheidstherapie (later activiteitenbegeleiding) een vast onderdeel bij Voor Anker.
Vanaf 1983 regelt Voor Anker ook Tafeltje Dekje. Voorheen werden de maaltijden bereid in Nieuw Woelwijck, maar zij kunnen het niet meer aan.
De plannen voor de nieuwbouw die al in de jaren zeventig werden gemaakt lopen in eerste instantie op niets uit. Uiteindelijk wordt in 1986 eindelijk toestemming verleend voor het bouwen van een verzorgingstehuis met honderd verzorgingsplaatsen op het braakliggende Hooites-Beukema terrein. In 1988 wordt de eerste steen hiervoor geplaatst. Inmiddels is er in 1986 al wel een nieuwe vleugel gebouwd aan Voor Anker, waar 36 bejaarden terecht kunnen. De bewoners van Huize Molenaar verhuizen hiernaartoe.
Op 24 oktober 1989 vindt de verhuizing naar het nieuwe gebouw aan de Hoofdstraat 150 in Hoogezand (de huidige locatie) plaats. 24 oktober is sindsdien de ‘Voor Anker Dag’, een dag van ‘samen zijn en samen doen’.
Voor Anker aan de Hoofdstraat nr. 150.
De jaren 90
Prinses Margriet opent op 7 maart 1990 het nieuwe Voor Anker. Zij onthult de nieuwe vlag en maakt na de opening samen met burgemeester van der Linde en andere prominenten een rondleiding door het tehuis.
Voor Anker start in datzelfde jaar een wijkrestaurant. Vanaf 5 augustus kunnen alle 55-plussers uit de gemeente en de omliggende dorpen ’s middags of ’s avonds voor ƒ7,50 van een warme maaltijd in Voor Anker genieten.
In 1991 wordt het stokje door Roel Brondijk doorgegeven aan Goff Miedema. Dat jaar wordt ook het oude Voor Anker, na de zoveelste brand, gesloopt.
Nieuw in 1991 is de kabelkrant, waarmee bewoners op een eigen tv of in de recreatiezaal berichten kunnen lezen over bijvoorbeeld activiteiten of het menu van de dag. Bovendien wordt dat jaar de nieuwe bewonersbibliotheek geopend.
Alternatieve Sinterklaasmarkt op 25 november 1995 in Voor Anker aan de Hoofdstraat.
In de jaren negentig wordt de naam veranderd in Woon-, Zorg- en Dienstencentrum Voor Ouderen Voor Anker. Daarnaast wordt er een samenwerking gestart met verpleeghuis Coendershof in Groningen. Voor Anker kan daarmee een beroep doen op de kennis binnen Coendershof en bewoners kunnen langer in Voor Anker blijven wonen.
Erica Terpstra opent in 1996 het Abbeyfieldhuis Stadwijk, een huiselijke woonvorm met enige begeleiding. Het beheer en de exploitatie hiervan ligt bij Voor Anker.
Eind jaren negentig wordt de Computerclub Alt HS opgericht, een seniorencomputervereniging die senioren leert omgaan met computers en het Internet.
Een nieuw millennium
Het nieuwe millennium zorgt voor nieuwe initiatieven, zo krijgt Voor Anker in het jaar 2000 een officiële website en wordt er in het jaar daarop een nieuwe huisstijl ontwikkeld. De huisstijl wordt aangeboden in de feestweek voor het 40-jarig bestaan van Voor Anker in 2001.
Het Abbeyfieldshuis dat in 1996 werd geopend, sluit in 2005 haar deuren wegens leegstand. De bewoners verhuizen op één na naar Voor Anker. De meesten gaan wonen in één van de aanleunwoningen.
In 2002 wordt bij Voor Anker de noodklok geluid. Er is sprake van een onaanvaardbare hoge werkdruk. Omdat werken in de zorg niet erg populair is moet alles uit de kast worden gehaald om schoolverlaters te interesseren in het werken bij Voor Anker. Daarom schaft men in 2004 Pr-materiaal aan en bezoekt men beurzen om Voor Anker en werken in de zorg onder de aandacht te brengen.
Aan het begin van de nieuwe eeuw fuseert Voor Anker met Thuiszorg Groningen. In 2003 wordt de samenwerkingsovereenkomst getekend. In de jaren daarop volgen de bestuurlijke en juridische fusie en het traject van certificering.
Fré Muurman, vrijwilliger bij Voor Anker, wordt in 2004 uitgeroepen tot held van het jaar. Tijdens een bijeenkomst over laaggeletterdheid wordt, in aanwezigheid van Prinses Laurentien, bekend dat Fré sinds kort kan lezen en schrijven. Hij had dit altijd verborgen weten te houden voor zijn omgeving. Met dankt aan Fré kan binnen Voor Anker aandacht worden gevraagd voor laaggeletterdheid en de mogelijkheid om hier iets aan te doen.
In 2006 neemt het duo Goff Miedema en Maarten Rietveldt, dat vijftien jaar het gezicht van Voor Anker was, afscheid. In dat jaar wordt Voor Anker officieel onderdeel van Thuiszorg Groningen (TZG) en wordt Voor Anker door de consumentenbond uitgeroepen tot het beste verzorgingshuis in de provincie Groningen. In de jaren daarna wordt het imago van Voor Anker flink beschadigd. Hierbij speelt het faillissement van Meavita (het mislukte fusieproject waarvan Thuiszorg Groningen onderdeel was) in 2009 mee, waarin Voor Anker wordt meegesleurd.
In 2011 wordt Thuiszorg Groningen uiteindelijk overgenomen door Thuiszorg Service Nederland (TSN).
50 jaar Voor Anker
Voor Anker bestaat dan inmiddels vijftig jaar en daarom wordt er een speciaal boek uitgebracht. In het boek ‘Voor Anker 50 jaar in Hoogezand-Sappemeer 1961-2011’ vindt u meer dan 500 foto’s, originele krantenknipsels en de geschiedenis van Voor Anker op luchtige wijze beschreven. Het boek is geschreven door Goff Miedema, oud-directeur van Voor Anker. Hij draagt het op aan Roel Brondijk, die van 1976 tot 1990 directeur was. Helaas kon hij het boek zelf niet meer ontvangen, want hij was inmiddels overleden. Zijn zoons namen voor hem een exemplaar in ontvangst. Ook Oetra Gopal van de gemeente ontving een exemplaar, omdat de gemeente in 1956 het initiatief nam tot de oprichting van Voor Anker. Daarnaast werd een boek overhandigd aan Alie Smit, bijna 35 jaar medewerkster bij Voor Anker. Bovendien worden nog exemplaren uitgedeeld aan Pim de Bruyne (oud-directeur van Volksbelang), Maarten Rietveldt (oud-voorzitter van Voor Anker) en Ben Bodewes (oud-voorzitter van stichting Vrienden van Voor Anker).
2021
In 2021 bestaat Voor Anker alweer zestig jaar. Voor Anker bestaat in dit jaar uit 96 zorgappartementen en 39 aanleunwoningen. Het is van alle gemakken voorzien. Zo heeft het een eigen restaurant, waar een vers gekookte maaltijd of een kopje koffie genuttigd kan worden. In de huiswinkel is een ruim assortiment aan producten aanwezig en wekelijks kunnen bewoners gebruik maken van de pedicure, kapster en de openbare bibliotheek. In de zaal ‘Het Ankerlicht’ worden allerlei activiteiten georganiseerd en het aquarium bij de entree is een populaire plek onder de bewoners. Bij mooi weer kan gebruik worden gemaakt van de achtertuin met vijver voor een kopje koffie of thee in de zon. In 2020 en 2021 wordt gewerkt aan vernieuwing van Voor Anker. Hierbij wordt gekeken naar de behoeften van bewoners. Zo wordt er nieuwe vloerbedekking geplaatst, aangepaste verlichting en wordt aandacht besteed aan belevingsgerichte plekken.
Vrienden van Voor Anker
De in 1989 opgerichte Stichting Vrienden van Voor Anker is een onafhankelijke stichting. Ze heeft tot doel het welzijn van de bewoners, andere gebruikers van het TSN Voor Anker en alle overige (nog) zelfstandig wonende ouderen in de gemeente te bevorderen. De stichting organiseert, financiert en begeleidt nog steeds de culturele activiteiten bij Voor Anker, die variëren van een openluchtconcert tot een circusvoorstelling. Elke veertien dagen wordt er een activiteit georganiseerd.
Mist u iets in deze samenvatting, dan vindt u het vast terug in het boek van dhr. Miedema over vijftig jaar Voor Anker. Wilt u meer weten? Maak dan een afspraak in het archief, dan kunt het boek inzien in onze studiezaal.
Heeft u zelf nog mooie foto’s of documenten over Voor Anker, waarvan u denkt dat deze een plaats in ons archief of beeldcollectie moeten hebben? Neem dan contact met ons op, dan kunnen we kijken wat we voor elkaar kunnen betekenen.
|
Publicatiedatum: 18 oktober 2021 Bronnen:
|