De Schaive Klabbe in Muntendam

Als je er iedere dag met de fiets of auto overheen rijdt valt het je misschien niet eens zo op, maar de Schaive Klabbe, de brug waarover je vanuit Zuidbroek Muntendam binnenkomt, is een bijzondere bezienswaardigheid.

Het Meedenerdiep

De Schaive Klabbe ligt over het Meedenerdiep dat tussen Zuidbroek (waar het begint als het Muntendammerdiep) en Veendam ligt. Niet allen de brug is uniek, maar ook dit kanaal. Het is namelijk het enige niet gegraven kanaal ter wereld. In plaats hiervan zijn er twee dijken aangelegd, waarbinnen het water zich bevindt. De bodemhoogte van het kanaal is dus gelijk aan de hoogte van het omliggende maailand. Op de plek waar de Schaive Klabbe zich bevindt maakt het kanaal een scherpe bocht, maar de weg loopt gewoon rechtdoor door de zeldzame klapbrug. De brug verbindt de Tussenklappen Oostzijde met Het Loeg, de plek waar vroeger de gefortuneerde Muntendammers huisden.

 De Schaive Klabbe gezien richting het Loeg.

Zeldzaam in zijn soort

De Schaive Klabbe is letterlijk een scheve klapbrug. Nu is een klapbrug niet uniek, maar dit is niet zomaar een klapbrug. In principe is het een stalen variant van de klassieke ophaalbrug, alleen heeft de brug in plaats van twee, maar één hamei (de stijl boven de scharnier van de brug) en balans (draaiende arm), en de hamei is aan één zijde van de brug geplaatst.

Dit type brug werd toegepast op plekken waar de brug het vaarwater onder een scheve hoek kruist. Enkel bij hoge uitzondering werd een dergelijke brug geplaatst. In boeken over bruggenbouw is ook maar weinig aandacht besteed aan een dergelijke brug, wat ook weer getuigt van de uniciteit.

Tot en met mei 1940 lag er op de plek van de Schaive Klabbe een, in deze streek gebruikelijke, ijzeren draaibrug, maar deze werd tijdens de Tweede Wereldoorlog vernield. Waarom men als vervanger zo’n unieke brug heeft geplaatst is niet bekend. Een uniek ontwerp is duurder in aanleg en onderhoud, dus de keuze lijkt vreemd. De weinige scheve bruggen die er zijn, worden hierom juist vaak door goedkopere en simpelere typen vervangen.

   Op de eerste foto de vroegere draaibrug. Op de tweede foto de Schaive Klabbe. Gezien in de richting van Zuidbroek. 

Rijksmonument

Het bedieningsmechanisme en het bijbehorende bedieningshuisje zijn in de loop der tijd verdwenen. De nu vaste brug heeft haar functie voor de scheepvaart verloren, maar de oude constructie is nog wel te zien.

De Schaive Klabbe heeft een hoge architectuur- en cultuurhistorische waarde en heeft een beeldbepalende ligging bij de entree van Muntendam. De brug is zo zeldzaam, dat hij is benoemd tot Rijksmonument.