Otten: Caravans uit Muntendam
Muntendam heeft nooit echt bekend gestaan om haar industrie. Van oorsprong was het een veenontginningsdorp, met een bevolking die vooral bestond uit scheepsjagers en venters. In 1840 vestigde de eerste aardappelmeelfabriek zich in Muntendam. Maar naast deze fabriek en de twee steenfabrieken heeft Muntendam weinig industrie gekend. Er was nog wel een andere fabriek die Muntendam landelijke bekendheid gaf. Dit was de caravanfabriek van de gebroeders Otten.
Eind jaren vijftig begon men met de serieproductie van caravans op Het Loeg 37 te Muntendam, maar de oorsprong van het bouwen van caravans lag al vele jaren eerder. Waarom duurde het dan zo lang voordat men begon met de serieproductie?
De stelmakerij van Jan Cornelis Otten
Jan Cornelis Otten had al vanaf 1848 een stelmakerij aan Het Loeg in Muntendam. Toen zijn oudste zoon Jan Cornelis (1857-1939) oud genoeg was, hielp hij zijn vader mee. Deze zoon kreeg uiteindelijk de leiding en zorgde ervoor dat het bedrijf langzaam groeide. Van origine bouwde het bedrijf houten constructies, maar langzamerhand kwam de staalindustrie steeds meer op. Dit zorgde ervoor dat de gebroeders Jan Cornelis en Barend Otten in 1935 over gingen naar ijzeren constructies. Al voor de Tweede Wereldoorlog in 1938 kregen de broers de opdracht voor het bouwen van de eerste caravan, deze kregen ze van de Groninger rijwielhandelaar Wiekel, die zelf het onderstel zou leveren.
Klompzolen tijdens de oorlog
De oorlog gooide echter roet in het eten, het bedrijf werd door de Duitsers aangezet tot het maken van klompzolen voor versleten klompen. De gebroeders hadden het recht te beslissen of de versleten klompen van de Muntendammers nog een ronde mee konden met een nieuwe klompzool of dat de eigenaar in aanmerking kwam voor een bon, waarmee hij een paar nieuwe klompen kon krijgen.
Van brandweerwagen naar caravan
Ook na de oorlog waren er andere dingen belangrijker dan het bouwen van caravans. De Ottens kregen belangrijke opdrachten voor het bouwen van brandweerwagens. Niet alleen voor Nederland, maar de wagens gingen zelf naar Turkije!
Toen de opdrachten minder werden, was het tijd voor wat nieuws. Eerst werd er in de winter van 1948 voor eigen gebruik een caravan gebouwd. In 1950 bezochten ze de eerste caravantentoonstelling (Goed Kamp) in Amsterdam. In de winter van datzelfde jaar bouwde Otten al zes caravans. Nu de economie verbeterde en mensen meer te besteden hadden nam de vraag naar caravans toe. Waar men eerst nog veel werk had aan het uitdeuken van auto’s en vrachtwagens, en het maken van carrosserieën, werd in 1959 besloten dat Otten zich enkel zou gaan richten op de bouw van caravans.
Op de eerste afbeelding de Otten Zwerver uit een krantenartikel van 1958 over de caravan tentoonstelling in de RAI. Op de tweede afbeelding de Otten Ontdekker in een krantenartikel uit 1968.
Comfortabele trekwagens
Meteen in het eerste jaar werden twee nieuwe modellen op de markt gebracht. De Trekker kon vier personen huizen, terwijl de Kruiser voor vijf personen geschikt was. De caravans waren geliefd en de broers hadden er succes mee. De modellen bleven volgens de gebroeders echter voor verbetering vatbaar, dus bleven ze door ontwikkelen. Het belangrijkste was dat de rijkwaliteit zo goed mogelijk bleef. De caravans van Otten waren ‘comfortabele trekwagens’, geen mobiele zomerhuisjes. Je moest er de hele wereld mee over kunnen. Belangrijk was een juiste gewichtsverdeling voor een optimale balans en geringe luchtweerstand. Alle caravan modellen van Otten hadden een hefdak. De caravan zelf was daardoor niet zo hoog, waardoor hij een lage luchtweerstand had. Zo bleef het brandstofverbruik van de auto relatief laag.
Uitbreiding
Al in 1959 volgde de eerste uitbreiding van het bedrijf. Allereerst werd er een service-filiaal voor de weekends opgericht in Soesterberg. Na drie jaar was dit filiaal alweer te klein, waardoor er in 1962 een showroom met reparatieafdeling in Harderwijk gebouwd werd. Hier had B. Otten de leiding. Ook in Muntendam was meer ruimte nodig. Hier werden nog twee nieuwe fabrieksgebouwen en een showroom bijgebouwd. Er werden nu al 250 caravans per jaar geproduceerd.
Advertentie uit 1968 voor Otten Camping Service
Ottens markante caravans
Wat opvallend was aan de Otten carvans, was de vorm. De caravans die tot 1982 werden gebouwd, waren aan de onderkant kleiner, dan aan de bovenkant. Na 1982 ging Otten voor een meer traditionele vormgeving. De verschillende modellen die Otten uitbracht werden van klein naar groot ‘Zwerver, Speurder, Trekker, Kruiser en Ontdekker’ genoemd. In 1959 kocht je een Otten Zwerver (het kleinste model) voor 3195 gulden, een Kruiser werd voor 4800 gulden verkocht.
Alle caravans hadden een houten framewerk van iepen- of essenhout, een triplex binnenbeplating en waren geïsoleerd met styropor of wattendekens. De buitenkanten waren gemaakt van Masonite, een buigzaam en stevig hardboard uit Zweden dat met olie geïmpregneerd was. Het chassis was gemaakt van stalen buizen, maar werd later vervangen door een onderstel van ALKO.
Advertentie voor Otten caravans uit 1989.
Tot 1994 maakte Otten caravans. De laatste jaren, van 1970 tot 1994 produceerde Otten zijn caravans in Foxhol, in de hout- en meubelwarenfabriek van Georg Heller. Daarna viel het doek voor het bedrijf. Maar nog tot op de dag van vandaag zie je af en toe een Otten caravan voorbij komen, aangezien er nog altijd fans van deze markante caravans zijn, die het Muntendamse erfgoed in ere houden.
|
Publicatiedatum: 16 novemer 2020 Bronnen: |