Kiel-Windeweer

De naam Kiel-Windeweer (Gronings: Kiel) is een samenvoeging van de dorpen De Kiel en het ten zuiden daarvan gelegen Windeweer. Halverwege de zeventiende eeuw ontstond een nederzetting langs het Kieldiep (vroeger Kielsterdiep), dat in het kader van de turfwinning is aangelegd als zijkanaal van het Winschoterdiep en doorloopt naar het Grevelingskanaal.

Het ontstaan van een dorp

In het jaar 1647 wordt begonnen met het graven van het Kieldiep. Honderden mensen trekken richting Kiel-Windeweer op zoek naar graafwerk. Het graafwerk wordt echter vertraagd door verschillende conflicten met vermeende grondeigenaren. Hierdoor staan er voor het jaar 1700 nog maar weinig huizen langs het Kieldiep.

Rond 1722 is de ontginning behoorlijk ver gevorderd en wordt het land direct aan het Kieldiep gelegen in cultuur gebracht en ontstaan hier en daar woningen. In datzelfde jaar wordt ook de eerste school gesticht, in 1979 werd deze vervangen door de J. Albronda school.

Aardappelmeel

Ook in Kiel-Windeweer ontstaat in 1898 een aardappelmeelfabriek (De Eendracht) als coöperatie van landbouwers die niet langer afhankelijk willen zijn van de prijzen die de fabrikanten voor de aardappels willen betalen. Twee jaar later wordt ‘De Toekomst’ in Nieuwe Compagnie geopend. Deze voormalige aardappelmeelfabriek biedt nu onderdak aan een vlomarkt.

Een lintdorp aan het water

Van 1811-1821 was Kiel-Windeweer een zelfstandige gemeente onder de naam Windeweer, aan het Kieldiep gelegen. Het dorp wordt gekenmerkt door lintbebouwing, karakteristieke boerderijen en arbeiderswoningen. Kiel-Windeweer is een dorp van ongeveer 100 meter breed en acht kilometer lang. Alleen daar waar de Zuidlaarderweg het diep kruist is het dorp iets breder. Voorheen was het Kieldiep de belangrijkste transportroute van en naar het dorp, nu is dat de Kielsterachterweg (N385). Nadat in 1973 de beroepsvaart stopte werden enkele bruggen vervangen door dammen. 35 jaar later, in 2007, werd ten behoeve van de pleziervaart de doorvaart hersteld met deels nieuwe bruggen en sluizen.

  1900, Kieldiep met links de Pieter Venemakade nr. 61 en hoger. Rechts de Dorpstraat 70/72 en hoger.

 Pieter Venemakade nr. 57 en 59. De Albrondaschool met links het woonhuis van meester Albronda.

Publicatiedatum: 1 januari 2018
Auteur: Rachel Hiemstra