Foxhol

Men leest voor het eerst over het dorp 'Vossesholl' in 1460. De bewoners van Foxhol werden ook wel Bosduvels genoemd.

Het ontstaan van een nederzetting bij het Foxholstermeer

De aanwezigheid van het Foxholstermeer (vroeger Boelemeer) is in meerdere opzichten belangrijk voor het ontstaan Foxhol. Bij en in het meer, dat ontstaan is door uit de hand gelopen vervening, leefden veel vogels en vissen. Vele ingezetenen uit de stad gingen er hun geluk beproeven in de visserij en vogelvangerij. Pas in de late Middeleeuwen onstond er een definitieve nederzetting ten behoeve van de veenwinning. Tevens werden er twee kalkovens gebouwd die onder andere gebruikt werd voor het bouwen van vestingswerken, zoals de Boteringepoort in Groningen. In 1612 begon men met het graven van een proefgreppel dwars door Foxhol (Foxholsterdiep) om turf te kunnen afvoeren naar Groningen. Langs het diep ontstond allerlei bedrijvigheid, zoals een smederij, herberg en kruidenierswinkel. Het kanaal dat ontstond en later werd doorgetrokken naar Sappemeer en Winschoten was het Winschoterdiep.

 Foto: Foxholstermeer gezien vanaf de Scheepswervenweg, met op de achtergrond de spoorbaan. (1994 door J. van 't Hoff)

W.A. Scholten

Het leven in Foxhol werd halverwege de twintigste eeuw grotendeels bepaald door de aanwezigheid van het WA Scholtenconcern (aardappelmeelfabriek ontstaan in 1842, nu Avebe) en een vijftal scheepswerven en toeleveringsbedrijven.

 Foto: W.A. Scholten's Chemische Fabrieken N.V. Foxhol. (omstreeks 1950/1960)

 Foto: Scheepswerf Fikkers te Foxhol. Motorschip 'Rijksvaartuigendienst Motordienst VIII Hembrug A.I. (Artillerie inrichtingen)'. Het schip werd in 1943 gevorderd en toegevoegd aan de Nord-Reederei en heeft als Nord 150 in Noorwegen dienst gedaan. Na de oorlog kwam het schip terug bij zijn eigenaren. (1937)

De basisschool

De naam W.A. Scholten komen we nog altijd tegen in Foxhol, namelijk in de naam van de basisschool, de W.A. Scholtenschool. In 1844 wordt er een Openbare Lagere School gebouwd aan de huidige Gerrit Imbosstraat door 'de volmachten van de school te Foxhol'. Veertig jaar later wordt er een nieuwe school gebouwd naast de bestaande school. In 1902 vindt er nog een uitbreiding plaats met twee extra lokalen. De oude school wordt omgebouwd tot woning voor het schoolhoofd. Naast de school stond een brandspuithuisje, waardoor een nauwe doorgang ontstond tussen de school en het huisje. Die nauwe doorgang was een favoriete plek voor verliefde jongens en meisjes. In 1954 bouwt men een nieuwe W.A. Scholtenschool aan de Pluvierstraat, omdat de oude school wordt afgekeurd. Ook deze school is alweer vervangen. In maart 2012 is de school onderdeel geworden van het Multifunctioneel Centrum de Klabbe. Waar men onder andere de school, de peuterspeelzaal en het dorpshuis vindt.

Veranderingen

Het dorp beschikte over een bloeiende middenstand en meerdere landbouwbedrijven en was een gezond en levend dorp met een actief verenigingsleven. In de jaren vijftig werd aan de oostrand van Foxhol een nieuwbouwwijk aangelegd, waardoor het dorp zijn huidige vorm kreeg. Foxhol was één van de plaatsen waar huizen werden gebouwd voor de Zuid-Molukkers die begin jaren vijftig naar Nederland kwamen. In de jaren ‘70 verdween de middenstand langzaam uit het dorp. Vanaf 2010 kreeg een deel van Foxhol een facelift, met woningbouw op de plaats van de flats aan de Pluvierstraat en een nieuw multifunctioneel centrum. Het dorp is inmiddels geheel vergroeid met Hoogezand. Van de historische structuur van Foxhol is nauwelijks iets zichtbaar gebleven: de loop van de Klaas Nieboerweg en de Gerrit Imbosstraat volgt nog steeds die van het voormalige Foxholsterdiep.

 Foto: Dansavond van Molukse en Nederlandse jongeren in Foxhol. (1965)

Publicatiedatum: 1 januari 2018
Auteur: Rachel Hiemstra