Tentoonstelling: van album amicorum tot poëziealbum (afgelopen)
Vanaf juni 2022 is er in het Historisch Archief een expositie te zien: Van album amicorum tot poëziealbum, vanaf 1760
Recentelijk heeft Mien Westerdiep haar collectie poëziealbums ondergebracht in het Historisch Archief. Mevrouw Westerdiep deed onderzoek naar poëziealbums en gaf jarenlang lezingen. Een groot aantal van deze albums zijn nu te zien in het Historisch Archief.
De voorloper van het poëziealbum zoals we dat nu nog kennen is het album amicorum. Dit album ontstond waarschijnlijk bij toeval in de 16e eeuw onder studenten aan de universiteit in het Duitse Wittemberg. Waar de meeste poëziealbums later eigendom van meisjes waren, ontstond het album amicorum juist onder mannen. Het begon met een ondertekening van naam, plaats en soms een lijfspreuk, later werd dat aangevuld met een boodschap van moralistische aard. Doordat studenten destijds vaak niet aan één universiteit studeerden, maar rondreisden van universiteit naar universiteit, verspreidde ook het gebruik van het album amicorum. Soms waren albums echte kunstwerken. In de tentoonstelling is ook een album amicorum te zien uit 1760.
Aan het einde van de 19e eeuw werd de bezitter van het album steeds jonger en ook de doelgroep was inmiddels veranderd van mannen naar meisjes. Deze omslag zal te maken hebben gehad met het feit dat meisjes in de 19e eeuw ook leerden lezen en schrijven. Het vroegere album amicorum belandde daarmee in de burgerlijke klasse en het poëziealbum ontstond. Het poëziealbum ging rond onder familieleden en vriendinnetjes of vriendjes die er een gedicht in schreven en er plaatjes bij plakten.
Het poëziealbum bestaat nog steeds, maar er zijn maar weinig kinderen die er nu nog één hebben. Wellicht is het tijd voor een nieuwe opmars?
De tentoonstelling is te zien tot en met eind augustus, tijdens openingstijden, in het Historisch Archief Midden-Groningen (Huis van Cultuur en Bestuur, Hoogezand).
Afbeelding: detail van de tentoonstelling met daarin drie van de albums uit de collectie van mevrouw Westerdiep.
Publicatiedatum: 1 juni 2022
Auteur: Rachel Hiemstra