Huizen van Aankomst

In het kader van 75 jaar vrijheid heeft het Indisch Herinneringscentrum plannen om in Midden-Groningen aandacht te besteden aan de verhalen van mensen die tussen 1945 en 1968 vanuit voormalig Nederlands-Indië naar Nederland gekomen zijn. Ze doen dit in het kader van het project Huizen van Aankomst.

Contractpensions

Ook in de voormalige gemeente Hoogezand-Sappemeer waren een paar zogenaamde contractpensions, waar deze mensen vanaf het midden van de jaren vijftig tot begin jaren zestig zijn opgevangen.

Huize Ria

In Hoogezand stond 'Huize Ria', een villa op de hoek van de Parallelweg en de Oldenbarneveltlaan. Het pand is omstreeks 1989 afgebrand, waarna er op het vervolgens jarenlang braakliggende terrein uiteindelijk een appartementencomplex is gebouwd.

    Huize Ria omstreeks jaren 50 of 60.

Huize de Graffel

In Sappemeer stond 'Huize de Graffel', gevestigd aan de Borgercompagniesterstraat nummer 64. Dit pand, dat er nog altijd staat, fungeerde tot aan het begin van de jaren vijftig van de twintigste eeuw als woonhuis van de familie Kamps, waarna het ook als contractpension dienst deed. Later is het als Huize Molenaar een tijd een dependance van het bejaardenhuis Voor Anker geweest.

    Huize de Graffel 2001 en 1969/1970

Van Jakarta naar Nederland

Bekend is dat in 1957 een tweetal gezinnen, die met het Motorschip (MS) Oranje vanuit Jakarta (toen Djakarta) naar Nederland waren gekomen, uiteindelijk in Huize Ria zijn ondergebracht. Eén van deze gezinnen - het gezin Dibbets -  zou later overgeplaatst worden naar De Graffel, waarna ze een eigen woning betrokken: een flat aan de Gerard Terborchstraat (nu Judith Leysterstraat).
Vijf jaar later kwam ook het gezin Tamaëla in de Graffel te wonen. Hun komst had alles te maken met het verlies van Nieuw-Guinea, de laatste Nederlandse kolonie in de archipel.
De gezinnen in de pensions werden regelmatig bezocht door een maatschappelijk werker. Vrouwen kregen kookles gericht op de Hollandse pot in de toenmalige huishoudschool.

    Foto's van Eri Dibbets gemaakt bij de contractpensions.

Rond 1946 zijn er vermoedelijk ook in andere gebouwen al Indische Nederlanders opgevangen. Hierbij kan dan gedacht worden aan de Borg Welgelegen en mogelijk ook Huize Wildervanck, beide in Sappemeer.

De Molukse en Indische gemeenschap in Hoogezand-Sappemeer

Een eigen verhaal, maar wel met deze geschiedenis verbonden, is het verhaal van de Molukse gemeenschap in Hoogezand-Sappemeer. Zij werden eerst in ‘woonoorden’ ondergebracht en daarna in eigen wijken, zoals in Foxhol. De Indische gemeenschap zocht elkaar vaak op en organiseerde in Hoogezand-Sappemeer een aantal jaren achtereen de nodige activiteiten. In het Parkhotel en Hotel Faber werden bijvoorbeeld Indische avonden gehouden. Er was altijd muziek, er was Indisch eten en er werd gedanst. Regelmatig werden er busreisjes georganiseerd en dan zat de bus vol met Nederlands-Indische mensen uit de eigen omgeving. Ook richtten zij de sportvereniging DSV (Door Sport Verenigd) op en in de jaren zestig werden er verschillende bands opgericht waarin jongeren van deze uit Indonesië overgekomen bevolkingsgroep met plaatselijke jongeren samen speelden.

Zijn er nog meer Huizen van Aankomst?

Mochten er nog andere gebouwen - ook elders in Midden-Groningen - als ‘Huizen van aankomst’ dienst gedaan hebben dan worden wij van het Historisch Archief daar graag van op de hoogte gesteld.

‘Huizen van Aankomst' zoekt uw verhaal

Het project ‘Huizen van aankomst’ is nog op zoek naar verhalen van mensen die zich toen vanuit Indonesië in Midden-Groningen hebben gevestigd. Misschien hebt u een verhaal dat een connectie heeft met een locatie in Midden-Groningen, dan kunt u contact opnemen met Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. van het project ‘Huizen van aankomst’.
Voor meer informatie verwijzen wij u naar de website van het Indisch Herinneringscentrum, de website van Huizen van Aankomst is nog in ontwikkeling.

 

Auteur: Teade Smedes, met dank aan Eri Dibbets
Eindredactie: Rachel Hiemstra
Publicatiedatum: 30 maart 2020